به گزارش قدس آنلاین، در طول دهه‌ها، دانشمندان سراسر جهان کوشیده‌اند با دستیابی و رشد این فناوری توسعه بخش‌های مختلف ازجمله کشاورزی، صنعت، انرژی و پزشکی را محقق کنند؛ ایران هم از این قاعده مستثنا نبوده است.
شاید بسیاری تصور کنند انرژی هسته‌ای تنها کاربرد نظامی دارد، اما مسائل نظامی فقط یکی از کاربردهای این فناوری است. امروزه بسیاری از کشورهای جهان با دستیابی به‌این انرژی به امکان تولید برق دست یافته‌اند به‌طوری که بیش از ۷۰درصد برق بسیاری از کشورها به وسیله نیروگاه هسته‌ای تولید می‌شود و هم اکنون ایران با تولید حدود ۹۱۵ مگاوات، رتبه ۲۸ در بین ۳۱ کشور به‌لحاظ حجم تولید برق از انرژی هسته‌ای را دارد که البته در مقایسه با ۲۷ کشور اول تولید برق هسته‌ای، رقم ناچیزی محسوب می‌شود به‌طوری که آمریکا در این فهرست ۱۰۶، فرانسه ۶۷، چین ۵۱، ژاپن ۳۵، روسیه ۳۱، کره‌جنوبی ۲۵، کانادا ۱۵ و اوکراین ۱۴/۳برابر ایران تولید برق هسته‌ای دارند.
باوجود اینکه سهم ایران در تولید برق هسته‌ای در مقایسه با دیگر کشورها رقم ناچیزی است، اما با استفاده از همین حدود یک‌هزار مگاوات برقی که توسط نیروگاه‌های هسته‌ای تولید شده است تاکنون در مصرف ۸۰ میلیون بشکه نفت صرفه‌جویی را شاهد بوده‌ایم، البته در یک برنامه ۲۰ ساله قرار است ۱۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای تولید کنیم.
شیرین کردن آب دریا؛ دستاوردی مقرون به‌صرفه
یکی از ناشناخته‌ترین موارد استفاده از فناوری هسته‌ای، شیرین کردن آب است. در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا به‌سمت شیرین‌کن‌های هسته‌ای رفته‌اند و گفته می‌شود تمامی کشورهایی که به آب‌های آزاد دسترسی دارند، می‌توانند از این روش برای شیرین‌سازی آب استفاده کنند و از آنجا که همزمان، هم تولید برق صورت می‌گیرد و هم آب شیرین می‌شود، بنابراین از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است و از اتلاف انرژی حرارتی جلوگیری می‌کند.
در حال حاضر آب‌شیرین‌کن نیروگاه اتمی بوشهر که در سال۹۳ به بهره‌برداری رسید، می‌تواند روزانه تا ۱۰ هزار مترمکعب آب دریا را شیرین کند، باوجود اینکه ساخت تأسیسات هسته‌ای برای شیرین کردن آب به سرمایه بیشتری نسبت به تأسیسات متعارف شیرین‌کننده آب با سوخت فسیلی نیاز دارد، اما هزینه نهایی تولید آب شیرین با استفاده از تأسیسات هسته‌ای بسیار پایین‌تر از سوخت‌های فسیلی تمام می‌شود.
به بیانی دیگر سرمایه اولیه برای ساخت تأسیسات هسته‌ای شیرین کردن آب دو برابر تأسیسات زغال‌سنگ و پنج برابر تأسیسات سوخت‌های نفتی است، اما در نهایت هزینه سوخت مورد استفاده در تأسیسات هسته‌ای حدود یک‌پنجم زغال‌سنگ و یک‌دهم سوخت‌های نفتی است.
گفته می‌شود ایران ظرفیت راه‌اندازی ۲۰ نیروگاه هسته‌ای برای تولید برق و شیرین‌سازی آب دریا را دارد.
تأثیر صنعت هسته‌ای بر حوزه کشاورزی
در کنار تولید برق، بخش کشاورزی هم از موهبت انرژی هسته‌ای بی‌نصیب نمانده است. طبق آمار سالیانه ۸ تا ۱۰ میلیارد دلار سرمایه کشور در بخش محصولات کشاورزی به‌دلیل وجود آفت‌ها از بین می‌رود، اما استفاده از پرتوی هسته‌ای در محصولات، منجر به‌کاهش آفت‌ها می‌شود.
گفته می‌شود برخی شرکت‌های ایرانی به‌ساخت تجهیزات غیریون ساز ورود کرده‌اند که بر مبنای آن قابلیت آفت‌زدایی و خشک کردن انواع محصولات کشاورزی وجود دارد. مزیت این روش این است که با کمترین انرژی و هزینه می‌توان محصولات را آفت‌زدایی کرد بدون اینکه تغییری در رنگ و مزه محصول کشاورزی به وجود بیاید.
فناوری هسته‌ای در بخش کشاورزی به‌قدری اثرگذار است که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای در سخنانی از کشاورزی به‌عنوان یکی از حوزه‌ها با بیشترین تأثیرپذیری از انرژی هسته‌ای یاد کرد و افزود: انرژی هسته‌ای در تمامی مراحل و بخش‌های کشاورزی از بذر گرفته تا مبارزه با آفت‌ها و انبارداری کاربرد دارد. یکی از اقدام‌هایی که توسط پژوهشگران در حوزه کشاورزی انجام شده کار روی بذر جدیدی است که به‌گفته مسئولان عملکرد هر هکتار شالیزار را بیش از سه برابر افزایش می‌دهد. یعنی با این بذر از هر هکتار شالیزار به جای میانگین ۳ تن، بیش از ۹ تن محصول با کیفیت برداشت می‌شود و یا سم‌زدایی از محصولات کشاورزی که در این بخش هم تحقیقات و عملیات روی پسته به‌منظور مقابله با سم آفلاتوکسین با موفقیت انجام شده است که به‌سایر محصولات کشاروزی هم تسری خواهد یافت.
البته فعالیت در حوزه کشاورزی هسته‌ای تنها به‌پژوهش در این حوزه محدود نشده، بلکه در ماه گذشته دستگاه آفت‌زدای مایکروویو ۶۰ کیلووات که قابلیت آفت‌زدایی انواع مواد غذایی ازجمله برنج، خرما، غلات، انجیر، حبوبات و پسته را داراست و در کنار آن نخستین سامانه پرتودهی اشعه ایکس برای تحقیقات کشاورزی هسته‌ای، پرتودهی فراورده‌های بیولوژیکی و عقیم‌سازی حشرات رونمایی شد.
حال تصور کنید طراحی و ساخت دستگاه «ایکس‌سل» به عنوان دستگاهی با فناوری پیشرفته در انحصار چند کشور پیشرفته در جهان قرار دارد و ایران اکنون در زمره اعضای باشگاه طراحان و سازندگان این صنعت قرار گرفته است.
پیشرو در جهان، در تولید رادیوداروها
از دیگر بخش‌های مهمی که صنعت هسته‌ای بر آن اثر گذاشته حوزه سلامت و پزشکی است که در سه بخش تشخیص، درمان و استریل کردن تجهیزات و مواد بیمارستانی کاربرد دارد.
شاید ویژه‌ترین بیماری که تشخیص و درمان آن از طریق انرژی هسته محقق شده «سرطان» باشد. در این زمینه یکی از تولیدات محققان کشور ما «تکنیسیوم ۹۹ام» است که در تشخیص ۸۵ درصد بیماری‌های سرطانی به کار گرفته شده و تقریباً در کشور ما سالانه حدود یک میلیون نفر از آن استفاده می‌کنند.
همچنین به‌گفته کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با استفاده از کیت غربالگری می‌توان حدود ۴۷بیماری متابولیسمی را در بدو تولد تشخیص داد. عاملی که مشخص می‌کند، نوزاد در آینده ممکن است به چه بیماری‌هایی مبتلا شود که از روزهای نخست تولد نوزادان می‌توانیم اقدام‌های پیشگیرانه را انجام دهیم که این مسئله علاوه بر صرفه‌جویی فراوان در هزینه درمان، سبب کاهش خسارت‌های ناشی از دردهای بیماری در آینده نیز می‌شود.
نظر شما